Η απάντηση είναι Ναι, μπορείς να εγκαταστήσεις ένα εναλλακτικό λειτουργικό σύστημα custom ROM όπως ονομάζονται σε μία συσκευή Android, αρκεί να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις.
Υπάρχουν αρκετά open source λογισμικά που βασίζονται σε Android Open Source Project (AOSP) και δεν περιλαμβάνουν τις υπηρεσίες της Google (Google Mobile Services – GMS), κάτι που πολλοί χρήστες επιθυμούν για λόγους απορρήτου και ελευθερίας.
✅ Τι κερδίζεις
- Περισσότερη ελευθερία και έλεγχος
- Λιγότερο bloatware-διαφημιστικό περιεχόμενο-εφαρμογές διαφημιστικές & κατασκευαστή
- Πιθανή καλύτερη απόδοση και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής της συσκευής
- Πλήρης έλεγχος απορρήτου (χωρίς Google tracking αν θέλεις)
1. Τι είναι τα Custom ROMs;
Τα custom ROMs είναι εναλλακτικές εκδόσεις λογισμικού για Android, συνήθως open-source που αναπτύσσονται από κοινότητες προγραμματιστών. Ορισμένα βασίζονται στο AOSP (Android Open Source Project) χωρίς τις υπηρεσίες Google, ενώ άλλα προσφέρουν επιπλέον λειτουργίες και βελτιστοποιήσεις.
2. Δημοφιλή Custom ROMs (χωρίς Google)
📌 LineageOS
- Βασίζεται σε AOSP με έμφαση στη σταθερότητα και απόδοση
- Δεν περιλαμβάνει προεγκατεστημένες εφαρμογές Google (GApps)
- Υποστηρίζει πολλές συσκευές (κάνε έλεγχο εδώ)
- https://lineageos.org να ανοίξετε τον σύνδεσμο από την συσκευή σας για να δείτε αν είναι συμβατή
- Υπάρχει και το crDroid που είναι βασισμένο στο LineageOS με επιπλέον δυνατότητες και παραμετροποιήσεις, πολύ καλό εγώ αυτό δοκίμασα στον παρακάτω οδηγό
📌 /e/OS
- Δημιουργήθηκε από το e.foundation με στόχο την πλήρη απεξάρτηση από το Google
- Privacy-focused ROM-έμφαση στην ιδιοτηκότητα με αντικατάσταση των Google υπηρεσιών (χρησιμοποιεί το MicroG).
- Έχει δικό του app store (eFoundation Apps)
- Υποστηρίζει πολλά μοντέλα.
- Επίσημη λίστα συσκευών: https://e.foundation/devices/
📌 GrapheneOS
- Ασφαλές λειτουργικό για Pixel συσκευές με έμφαση στην ιδιωτικότητα και την ασφάλεια χρήστη
- Δεν περιλαμβάνει καμία Google υπηρεσία (αλλά μπορεί να τις εγκαταστήσεις προαιρετικά)
- Επίσημη ιστοσελίδα: https://grapheneos.org/
📌 CalyxOS
- Ένα άλλο privacy-focused ROM για Pixel και μερικές συσκευές Xiaomi συσκευές
- Περιλαμβάνει κάποιες open-source εκδόσεις Google εφαρμογών μέσω MicroG
- Επίσημη λίστα συσκευών: https://calyxos.org/install/
📌 Ubuntu Touch (για προχωρημένους)
- Δεν είναι Android, αλλά Linux-based OS για smartphones
- Λίγα υποστηριζόμενα μοντέλα (π.χ. Fairphone, OnePlus)
- Πληροφορίες: https://ubuntu-touch.io/
🛠️ Βήματα εγκατάστασης (γενικά)
Για να εγκαταστήσουμε ένα open source εναλλακτικό λογισμικό σε Android κινητό τα βήματα είναι τα παρακάτω :
- Backup των δεδομένων μας
- Ξεκλείδωμα bootloader (διαφορετικό για κάθε κατασκευαστή)
- Εγκατάσταση custom recovery (όπως TWRP).
- Κατέβασμα και μεταφορά της ROM στη συσκευή
- Flash ROM από το TWRP
- Επανεκκίνηση και αρχική ρύθμιση του νέου λειτουργικού
🔓 Τι πρέπει να γνωρίζεις πρώτα
- Ξεκλείδωτο bootloader: Οι περισσότερες συσκευές πρέπει να έχουν ξεκλείδωτο bootloader για να μπορείς να εγκαταστήσεις άλλο λειτουργικό
- Εγκατάσταση custom recovery: Π.χ. το TWRP (Team Win Recovery Project) σου επιτρέπει να εγκαθιστάς το custom ROM
- Συμβατότητα: Πρέπει να βρεις ένα λογισμικό ROM να είναι συμβατό με το μοντέλο της συσκευής σου
- Απώλεια εγγύησης ή λειτουργιών: Η εγκατάσταση custom ROM ακυρώνει την εγγύηση ή ενδεχομένως απενεργοποιεί λειτουργίες (όπως κάμερα η αισθητήρα δακτυλικού αποτυπώματος), υπάρχει ακόμα η περίπτωση καταστροφής της συσκευής σε περίπτωση που κατά την διαδικασία κάτι πάει λάθος
- Συνιστάται η διαδικασία μόνο σε έμπειρους χρήστες
- Γενικότερα πριν προχωρήσετε θα πρέπει να κάνετε την έρευνά σας στο Internet για την συσκευή σας
Παρακάτω παραθέτω έναν αναλυτικό οδηγό για την εγκατάσταση εναλλακτικού λογισμικού custom ROM σε συσκευή Xiaomi Redmi 12 Dual SIM (4GB/128GB).
Οι Xiaomi συσκευές είναι πολύ πιο φιλικές σε ό,τι αφορά την εγκατάσταση custom recovery όπως TWRP και ROMs όπως LineageOS, Pixel Experience, crDroid, κ.λπ. Η κοινότητα υποστήριξης (ειδικά στο XDA) είναι τεράστια, και η Xiaomi επιτρέπει επίσημα το ξεκλείδωμα του bootloader – με κάποιους περιορισμούς.
Ο οδηγός περιλαμβάνει τα απαραίτητα βήματα για το ξεκλείδωμα του bootloader, την εγκατάσταση του TWRP recovery και την εγκατάσταση custom ROM που θα επιλέξετε. Η παρακάτω διαδικασία είναι για το συγκεκριμένο και μόνο τύπο συσκευής. Προτείνω να πειραματιστείτε με κάποια παλιά συσκευή που έχετε στο συρτάρι σας για να της δώσετε μία νέα “πνοή”.
Πώς να εγκαταστήσεις Custom ROM σε Xiaomi Redmi 12 (Βήμα-βήμα)
⚠️ Προσοχή:
- Χάνεις την εγγύηση της συσκευής
- Έχεις ρίσκο να καταστρέψεις τη συσκευή σου (αν η διαδικασία πάει λάθος)
- Μπορεί να παρουσιαστούν προβλήματα, όπως μη λειτουργικό Bluetooth ή Wi-Fi, και γενική αστάθεια του συστήματος.
- Δημιούργησε backup–αντίγραφα ασφαλείας των δεδομένων σου πριν προχωρήσεις
- Διάβασε προσεκτικά οδηγίες στο forum της ROM που επέλεξες (συνήθως στο XDA Developers)
🔓 Βήμα 1: Ξεκλείδωμα Bootloader
Η Xiaomi επιτρέπει το ξεκλείδωμα του bootloader, αλλά απαιτείται να ακολουθήσουμε την παρακάτω συγκεκριμένη διαδικασία:
- Ενεργοποίηση Επιλογών Προγραμματιστή:
- Μεταβείτε στις Ρυθμίσεις > Σχετικά με το τηλέφωνο
- Πατήστε 7 φορές στο “Έκδοση MIUI” για να ενεργοποιήσετε τις επιλογές προγραμματιστή
- Ενεργοποίηση OEM Unlocking και USB Debugging:
- Μεταβείτε στις Ρυθμίσεις > Πρόσθετες ρυθμίσεις > Επιλογές προγραμματιστή
- Ενεργοποιήστε το “OEM Unlocking” και το “USB Debugging”
- Σύνδεση Mi Account:
- Στις Επιλογές προγραμματιστή, μεταβείτε στο “Κατάσταση ξεκλειδώματος Mi” και προσθέστε τον λογαριασμό σας Mi.
- Χρήση του Mi Unlock Tool:
- Κατεβάστε το Mi Unlock Tool στον υπολογιστή
- Απενεργοποιήστε τη συσκευή και μπείτε σε λειτουργία fastboot πατώντας ταυτόχρονα τα πλήκτρα Volume Down + Power
- Συνδέστε τη συσκευή κινητού στον υπολογιστή και εκτελέστε το Mi Unlock Tool που κατεβάσατε προηγουμένως, και επιλέγουμε “Unlock” για να ξεκλειδώσoυμε το bootloader
Σημείωση: Δυστυχώς, η Xiaomi μας κάνει να περιμένουμε με αγωνία πριν μας επιτρέψει να ξεκλειδώσουμε την συσκευή μας, ενδέχεται να χρειαστεί αναμονή έως και 168 ώρες (7 ημέρες) πριν ολοκληρωθεί το ξεκλείδωμα του bootloader, στην δική μου περίπτωση ξεκλειδώθηκε σε 3 ώρες.
🛠️ Βήμα 2: Εγκατάσταση TWRP Recovery
Το TWRP (Team Win Recovery Project) είναι ένα προσαρμοσμένο περιβάλλον ανάκτησης που επιτρέπει την εγκατάσταση custom ROMs.
- Κατέβασμα TWRP:
- Κατεβάστε το επίσημο TWRP για το Redmi 12 από το XDA Developers, XDA Forums
- Εγκατάσταση μέσω Fastboot:
- Μεταβείτε στη λειτουργία fastboot στη συσκευή σας.
- Στον υπολογιστή, ανοίξτε ένα παράθυρο εντολών Command prompt (run>cmd) και εκτελέστε τις ακόλουθες εντολές:
Η συσκευή θα εκκινήσει στο περιβάλλον TWRP
📲 Βήμα 3: Εγκατάσταση Custom ROM
Αφού εγκαταστήσετε το TWRP, μπορείτε να προχωρήσετε στην εγκατάσταση μιας custom ROM:
1.Κατέβασμα ROM:
- Κατεβάστε την επιθυμητή ROM σε έναν υπολογιστή (π.χ., LineageOS, Pixel Experience, crDroid) από τις αντίστοιχες επίσημες ιστοσελίδες ή φόρουμ
2. Μεταφορά στη Συσκευή:
- Μεταφέρετε το αρχείο της ROM στην συσκευή, και αν θέλετε και σας δίνετε η δυνατότητα ανάλογα πιο custom ROM έχετε επιλέξει μεταφέρετε και τα Google Apps (GApps) στην εσωτερική μνήμη της συσκευής
3. Εγκατάσταση μέσω TWRP:
- Από το TWRP, επιλέξτε Wipe > Advanced Wipe και επιλέξτε τα διαμερίσματα Dalvik / ART Cache, System, Data και Cache. Στη συνέχεια, σύρετε για να εκτελέσετε το wipe
- Επιστρέψτε στο κύριο μενού και επιλέξτε Install. Εντοπίστε και επιλέξτε το αρχείο της ROM και σύρετε για να ξεκινήσει η εγκατάσταση
- Αν απαιτείται, επαναλάμβάνουμε τη διαδικασία για την εγκατάσταση των GApps (Google apps)
- Μετά την ολοκλήρωση, επιλέγουμε Reboot > System για να εκκινήσει η νέα ROM.
Εάν όλα πάνε καλά, η συσκευή σας μετά την επανεκκίνηση θα ανοίξει στο νέο της λειτουργικό περιβάλλον. Τα παραπάνω βήματα που περιγράφω είναι αυτά ακριβώς που εγώ έκανα στην δική μου εμπειρεία με το Xiaomi Redmi 12.
Σαν διαδικασία γενικότερα είναι ίδια για όλα ή τουλάχιστον για τα περσότερα Android κινητά, π.χ για Samsung συσκευές θα χρειαστεί το πρόγραμμα στον υπολογιστή σας για την εγκατάσταση του TWRP να γίνει μέσω της εφαρμογής Odin. Σε κάθε περίπτωση πριν προχωρήσετε θα πρέπει να βρείτε πληροφορίες για το συγκεκριμένο κινητό android που σας ενδιαφέρει.
Το ποιο σημαντικό με τα Custom ROM λογισμικά πέραν της προστασίας στην ιδιωτικότητα που προσφέρουν είναι ότι η συσκευή “απελευθερώνεται” σε πόρους και ταχύτητα αφού δεν λειτουργούν στο παρασκήνιο όλες αυτές οι λειτουργίες και οι εφαρμογές που καταναλώνουν μπαταρία και επιβραδύνουν την συσκευή. Το τι “τρέχει” στο παρασκήνιο είναι αποκλειστική ευθύνη στη διαχείριση του χρήστη. Ειδικά η εγκατάσταση σε παλιές συσκευές η διαφορά στην χρήση και στην ταχύτητα είναι εντυπωσιακή.
Η παραπάνω διαδικασία συνιστάται μόνο σε έμπειρους χρήστες που είναι πρόθυμοι και έχουν την γνώση να αντιμετωπίσουν πιθανά προβλήματα.
Για το τέλος, για όσους “ψάχνονται” παραθέτω και κάποιες πληροφορίες για το τι είναι το Bootloader στα κινητά τηλέφωνα και πως λειτουργεί:
To bootloader (φορτωτής εκκίνησης) είναι ένα ειδικό κομμάτι λογισμικού που φορτώνεται πρώτο όταν ανοίγουμε το κινητό μας. Είναι υπεύθυνο για να εκκινήσει σωστά το λειτουργικό σύστημα του Android και ότι άλλο έχει ορίσει ο κατασκευαστής του κατά το άνοιγμα. Θα μπορούσαμε να το φανταστούμε σαν έναν “πορτιέρη” του συστήματος που ελέγχει τι θα φορτωθεί, από πού, και αν αυτό είναι έγκυρο.
🔍 Πιο αναλυτικά:
- Είναι απολύτως απαραίτητο: χωρίς αυτό, το κινητό δεν ξέρει πώς να ξεκινήσει
- Φορτώνει τον πυρήνα του Android και άλλα συστήματα απαραίτητα για να δούμε την αρχική οθόνη έναρξης
- Είναι κλειδωμένο από τον κατασκευαστή για λόγους ασφαλείας (π.χ. για να μην εγκατασταθεί κακόβουλο λογισμικό)
- Όταν τον ξεκλειδώσεις, μπορείς να εγκαταστήσεις:
- Custom recovery (όπως TWRP)
- Custom ROMs (π.χ. LineageOS)
- Root access (π.χ. Magisk)
🧱 Τι σημαίνει “κλειδωμένο bootloader”;
Με το bootloader κλειδωμένο:
- Το τηλέφωνο θα δεχτεί μόνο επίσημο firmware υπογεγραμμένο από τον κατασκευαστή
- Δεν μπορείς να φλασάρεις custom recovery ή να αποκτήσεις root-πρόσβαση
Με τον bootloader ξεκλειδωμένο:
- Μπορείς να κάνεις πλήρη τροποποίηση στο λογισμικό της συσκευής
- Χάνεις όμως ορισμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας όπως το Google Play Protect Certified status ή το Widevine L1 για HD streaming
⚠️ Προσοχή:
- Το ξεκλείδωμα διαγράφει όλα τα δεδομένα της συσκευής (factory reset)
- Απενεργοποιεί το πρόγραμμα βιομετρίας Knox σε Samsung συσκευές (προσοχή δεν επανέρχεται)
- Μπορεί να ακυρώσει την εγγύηση σε κάποιους κατασκευαστές
📌 Πότε χρειάζεται να το ξεκλειδώσεις;
- Όταν θέλεις να εγκαταστήσεις άλλο λειτουργικό σύστημα (custom ROM)
- Όταν θέλεις να rootάρεις τη συσκευή-κατάσταση χωρίς λογισμικό
- Όταν χρειάζεσαι προηγμένο έλεγχο και παραμετροποίηση του Android
Σίγουρα, διαβάζοντας το παραπάνω άρθρο μου απέκτησες κάποιες γνώσεις για το πως λειτουργούν οι συσκευές κινητών που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Αυτό που κάνει μία συσκευή χρηστική σε κάποιον είναι το λογισμικό, που είναι το μέσω επικοινωνίας και διεπαφής μεταξύ χρήστη και συσκευής.
- Τι είναι 4K και 8K; Διαφορές, Οφέλη & Τι να Αγοράσω
- Γιατί η φόρτιση του κινητού κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι κακή επιλογή;
- Πως εντοπίζω μία κρυφή κάμερα με το κινητό ;
- Πόσο γρήγορο και οικονομικό σταθερό Internet έχει η Ελλάδα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης;
- Δοκιμή τα καλύτερα Smart rings-Video
